Articles
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Open Access REFLECTIONS ON THE ISLAMIC LITERATURE OF THE GOLDEN HORDE: ON THE OCCASION OF THE PUBLICATION OF THE QALANDAR-NĀME(GOLDEN HORDE REVIEW, 2021) Schamiloglu, UliThis article was presented at a roundtable devoted to a discussion of the Qalandar-nāme. The author, basing himself on the 9 chapters of the monumental Qalandar nāme published to date with commentary, tries to compare this work with what else is known about Islamic civilization in the Golden Horde in this period. In particular, he exa mines the account of Ibn Baṭṭūṭa and compares the Persian-language Qalandar-nāme with the Turkic works on the history of the prophets (Qısas ül-änbiya), a Sufi manual (Muc in ül mürid), two romantic poems (Qutb’s Xusrev u Şirin and Khorezmi’s Muhabbätname), and a handbook of Islam (Nähc ül-färadis). The author finds similarities between the works of Sufi literature and the Qalandar-nāme. He concludes by posing a series of questions for future researchers, including whether this work can also be seen as a response to the Black Death, similar to the Nähc ül-färadis, as the author has argued elsewhere.Item Open Access ROUNDTABLE STUDYING THE ANTHROPOCENE IN CENTRAL ASIA: THE CHALLENGE OF SOURCES AND SCALES IN HUMAN–ENVIRONMENT RELATIONS(CENTRAL ASIAN SURVEY, 2021) Féaux de la Croix, Jeanne; Arzhantseva, Irina; Dağyelihttps, Jeanine; Dubuisson, Eva-Marie; Härke, Heinrich; Penati, Beatrice; Ueda, Akira; Wooden, Amandareceived considerable attention in Central Asia. In light of the Anthropocene crises, there is a real urgency for maturing this field and investigating the methodological and epistemological challenges that environmental topics demand, often working across disciplinary habits and time scales. This roundtable brings together Central Asianists from a range of backgrounds to discuss the sources and scales of their investigation, their challenges and potential. The contributors discuss how particular kinds of sources such as climate models, archival manuscripts, ethnographic fieldwork and media analyses have been used to understand environmental changes in the region. In what ways do the traditions of scholars’ disciplinary training guide the scale of analysis? Looking toward the future of environmental humanities in Central Asia, this roundtable suggests paths for developing this vital field of enquiryItem Open Access The rise of urban centers in the Golden Horde and the city of Ükek(State Institution Sh.Marjani Institute of History of Tatarstan Academy of Sciences, 2018) Schamiloglu, UliResearch objectives and materials: This essay discusses the rise of cities in the territories of the Golden Horde. It contextualizes the information found in European travelers such as Marco Polo and William of Rubruck to examine the transition from a nomadic economy to a sedentary economy. Arabic sources such as Abū l‑Fidā allow a survey of the location of the major urban centers while Ibn Baṭṭūṭa allows a deeper understanding of the composition of cities. While Ukek started as an urban center situated at the northern limit of the annual nomadic migration route and midway between the capital city Saray in the south and the city of Bulgar in the north, the essay argues that it is likely that it later gained in importance as a center for grain production as the result of climate change. It also attempts to understand the origin and meaning of the name Ukek, for the etymology of which it offers a detailed examination of medieval and modern data. Results and novelty of the research: The essay proposes that the name Ukek actually relays information about the geological formation of the site on which it is built. While most scholars have understood the original meaning of ‘box’ to represent fortifications built on the city wall, the author argues that the name refers rather to the boxlike hollow shape of the formation, which offered both shelter and an elevated location which would be both visible to travelers as well as a shape easily recognized by travelers coming from thousands of kilometers from the southeast, where there were several other such formations carrying the same name.Item Open Access Қазақ ономастикасындағы жаңа белестер(Қостанай мемлекеттік университеті, 2018-08) Ағабекова, ЖазираItem Open Access Kazakh mythic names(INTERNATIONAL CENTRAL ASIA SYMPOSIUM PROCEEDINGS BOOK "Migration, Poverty and Identity”, 2018-04-17) Agabekova, ZhaziraHuman names have a significant role in the history of humanity. However, it cannot be considered that history started from the moment when names had started being known. It is important to take into consideration mythic characters in mythological system. In this case spreading mythic characters without names is as hard as spreading myths without characters. This means that character names is the base of formation of the notion about mythological system. As well as in other countries, in Kazakh history different models of human names and the system of names that demonstrate national existence were formed. There is a tradition of giving name to a newborn child that is only intrinsic for Kazakh people. This means that Kazakh anthroponomy is distinctively significant evidence of congenital characteristics of Kazakh people, traditional Kazakh world outlook, ideology, political and social conditions in historical periods, a lifestyle closely linked to the ecosystem, and even environment and animals. The importance of Kazakh anthroponymy is that high, that it is not enough to consider it only as one of the evidences of the ethnos formation, it also should be considered that anthroponomy is a significant historical and spiritual step in arranging and settling the inherent nature of Kazakh nation that started their own way of development. It is also possible to see what beliefs Kazakh people hold, what political and ideological beliefs they were dependent on, what aspects they tried to imitate when giving names referring to historical reasons. Every literate person must understand that names such as Bitkoz, Bokbasar, Tezek, Kotibar that have negative meaning or such as Sovetkhan, Kolkhozbek, Sovkhozbek, Democrat, Decret, Mels (Marx-Engels-Lenin-Stalin), Kim (Communistic International of Youth), Renat (Revolution-Science-Work), Leninshil, Maskeubay, Oktyabr, Syezbek, Orysbay, Chapai, Ernest, Clara, Roza, Zhanna, Gulzhana, Asema, Gulnara are not appropriate for fresh minded, free spirited and independent Kazakh people. This means that when giving name to a newborn child it is not right to selfishly 147 choose the name, but it is important to take into account that he is the part of Kazakh ethnos. This is one way of serving to the national distinctiveness, independence and freedom.Item Open Access The impact of the black death on the golden horde: Politics, economy, society, civilization(Golden Horde Review, 2018) Schamiloglu, UliThis essay discusses the rise of cities in the territories of the Golden Horde. It on textualizes the information found in European travelers such as Marco Polo and William of Rubruck to examine the transition from a nomadic economy to a sedentary economy. Arabic sources such as Abū l-Fidā allow a survey of the location of the major urban centers while Ibn Baṭṭūṭa allows a deeper understanding of the composition of cities. While Ukek started as an urban center situated at the northern limit of the annual nomadic migration route and midway between the capital city Saray in the south and the city of Bulgar in the north, the essay argues that it is likely that it later gained in importance as a center for grain production as the result of climate change. It also attempts to understand the origin and meaning of the name Ukek, for the etymology of which it offers a detailed examination of medieval and modern data.Item Open Access Үштілділік және қазақ тілінің мәртебесі(ҚазҰУ Хабаршысы, №1(159), 2016) Байтелиева, ЖанарМақала мазмұнында үштілділік саясаты және ондағы мемлекеттік тілдің мәртебесі сөз болады. Сонымен қатар, еліміздегі үштілділік саясатының негізгі бағыттарына талдау жасалып, оны жүзеге асыру жұмыстары жөнінде мәліметтер беріледі. Қазіргі таңда Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуындағы басым бағыттардың бірі – қазақстандықтардың үш тілді меңгеруі болып отыр. Осыған орай мақалада қазіргі таңдағы жастардың тілдерді меңгерулеріне байланысты түсініктері, сондай-ақ, осы ұғымдардың басқа да елдерде қалай көрініс беріп жатқаны айтылады. The article discusses the policy of Trilingualism and the status of state language. Moreover, the major directions of the Trilingualism policy in our country is analyzed, and the data on its implementation is given. Nowadays one of the key directions in socio-economic development of the Republic of Kazakhstan is the acquirement of three languages by kazakhstanis. In this regard, the article discusses the understanding of young people about their acquirement of languages nowadays, and as the situation in other countries regarding these concepts.Item Open Access Multilingualism in Kazakhstan and problems of teaching the Kazakh language(ICT for Language Learning Conference, 8th Edition. Florence, Italy., 2015-11-12) Baiteliyeva, ZhanarHistorical development of multilingualism in Kazakhstan consists of several stages. It will be discussed in the report in more detail. Moreover, the implementation of teaching several languages into the education system of Kazakhstan, its current development, and the peculiarities of teaching Kazakh language in this system will be discussed...Item Open Access Идейные особенности исторических произведений казахского акына Шади Жангирулы(Наука и Мир Международный научный журнал, № 7 (11), 41-45 cтр., 2014, 2014) Абдигапбарова (Abdigapbarova), Жанар (Zhanar)В этой статье автор анализирует идейно-художественные особенности произведений известного казахского акына Шади Жангирулы, жившего в конце ХІХ-начале ХХ веков. В качестве объекта ислледования взяты произведения Шади – поэмы «История деяний царей династии Романовых в период их царствования и положение казахского народа со времен беззакония и массового бегства народа с насиженных мест» и «Тарихнама», посвященные истории казахского народа. В поэме «Тарихнама» он особо останавливается на исторической личности казахского хана Абылая.Item Open Access The image of historical figures in kazakh literature(International Journal of Social Science and Humanity vol. 6, no. 6, pp. 437-445, 2016, 2016) Kussainova, Meiramgul; Abdigapbarova (Абдигапбарова), Zhanar (Жанар)Kazakh literature is rich for writers who wrote fiction about the famous historical figures. Each year, besides legends and folk tales which survived until nowadays a lot of fiction works are written. One of such world-famous historical legends is the legend about Chingis Khan and his descendant – the last khan of Kazakh nation – Kenessary Khan. This paper offers a close analysis of the representation of Chinggis Khan in the Tarikhnama in unpublished dastan composed by the turn of the century Kazakh writer Shadi Zhangiruly. The image of Kenesary Kasimov has been particularly highlighted in the second part of the paper. Kenesary Kasimov who had roots from the dynasty of Chingizidy was the last khan in the Kazakh steppe and the leader of the national liberation movement in the epic poem Nysambai zhirau "Kenesary - Nauryzbai".Item Open Access Ғылыми дискурстағы когнитивтік модельдер (метафоралану)(Еуразия гуманитарлық институтының Хабаршысы. Ғылым журнал, №3, 2015) Әлісжан, СарқытБұл мақалада ғылыми дискурстағы метафоралану негізінде пайда болатын когнитивтік модельдердің жай-күйі сөз болады, негізінен гуманитарлық ғылым деректері бойынша олардың тілдік көрінісі талданады, түсіндіріледі. Қазақ тіл білімінде ғылым тілін тану қазіргі уақытқа дейін дәстүрлі-құрылымдық, функционалды-стилистикалық бағытта жүзеге асып келді, дегенмен тіл білімінде өріс алып отырған жаңа бағыттарға (когнитивтік) сай зерттеуге деген талпыныс та жоқ емес. Біздің міндетіміз – жалпы ғылым тілі тәрізді тілдің өзінше бір функционалды аумағын құрайтын, қазіргі терминмен айтқанда, дискурстың өзіндік түрін жаңаша зерттеуді әрі қарай тереңдете түсу болмақ. Мақала ғылыми дискурс негізінде осы мәселені терең зерттеуге арналған.Item Open Access Дәйексөз және оның танымдық қызметі(Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ Хабаршысы. Гуманитарлық ғылымдар сериясы., 2016) Әлісжан, СарқытМақалада дәйексөздің отандық тіл білімінде зерттелуі және танымдық қызметі қарастырылады. Автор дәйексөзді танымдық тұрғыдан қарастыра отырып, бірнеше топқа бөледі. Әр топтың қолданылу ерекшелігі баяндалады. Сондай-ақ, дәйексөздің ғылыми мәтіннің ажырамас бір бөлігі екендігі сөз болады. Дәйексөз ғылыми білімнің одан әрі өрістеуіне негіз болады. Ескі білім мен жаңа білімнің арасындағы қатынасты тудырады және ғылымдағы сабақтастық ұғымын жалғастыру үшін қызмет етеді.Item Open Access Ғылым тілін зерттеудің кейбір аспектілері(Терминологиялық Хабаршы, 2014, №1 (47), 2014) Әлісжан, СарқытМақалада ғылым тілін зерттеудің кейбір аспектілері баяндалады. Ғылым тіліне қатысты негізгі ұғымдар сөз болады. Автор ғылым тілінің негізгі ұғымдары мен терминдеріне анықтама береді. Сонымен бірге қазақ тілінің ғылым тілі ретіндегі рөлі, даму белестері, болашақ бағдары қарастырылады.Item Open Access Абай дискурсындағы сөздердің терминдену барысы(Абай – әлемдік феномен: халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары, 2015) Әлісжан, СарқытБұл мақалада қазақ тіліндегі философиялық терминдерді қалыптастырудағы Абайдың өзіндік орны қарастырылады. Автордың жазуынша, Абай тұсында қазақ философиялық ұғымдарының қағазға түсіріліп, жалпы халықтың тілден терминдік қолданысқа көше бастауы көрініс алды. Бұның өзі қазақ тіліндегі философия терминдерінің даму барысында сонымен бірге, жалпы сөздердің терминдену барысында үлкен қадам болғаны анық. Мақалада тілдік материалдар негізінде осы пікір дәлелденеді.Item Open Access Қазақ терминологиясының даму белестері(Республикалық ғылыми-практикалық конференция материалдарының жинағы, 2014) Әлісжан, СарқытБұл мақалада еліміз тәуелсіздік алғалы ғылым ретінде дамып отырған қазақ терминологиясының жай-жапсары туралы баяндалады. Тіл білімінің басқа салалары тәрізді терминология да қазіргі кезде қарқынды даму үстінде. Бұрын лексикологияның бір шағын саласы болып келген терминология – қазір өзінше үлкен бір бағыт, зерттеу әдістері мен тәсілдері қалыптасқан, өзіндік ұстаным мен бай тілдік материалға ие, басқа ғылым атаулымен шектесетін, ажырататын тұстары бар үлкен сала болып табылады. Бұл мақалада қазақ терминологиясы дамуының негізгі аспектілері сөз болады.Item Open Access Ғылыми мақала жазуға баулудың жолдары(2015) Әлісжан, СарқытМақалада студенттерді ғылыми мақала жазуға баулудың кейбір жолдары қарастырылады. Автор осы орайда үш мәселеге тоқталады: 1) Жазуға дейінгі дағдылар; 2) Жазу кезіндегі дағдылар; 3) Жазудан кейінгі дағдылар. Бұлар мақала жазу барысында студенттің жазу біліктілігін арттыратын негізгі тәсілдер болып саналады және әрқайсысына сипаттама берілген.Item Open Access Марк Твен әңгімелерінің қазақ тіліне аударылуы(2014) Дауренбекова, Л.Мақалада Американ жазушысы М.Твеннің юморлық әңгімелерін қазақ тіліне аударған Ә. Сатыбалдиевтің аудармашылық қыры, орыс тіліндегі нұсқасымен салыстырыла отырып талданады. Аудармашы М. Твеннің жазушылық стилін сақтай отырып, әр кейіпкердің психологиясын, көңіл-күйін жеңіл тілмен тәржімалауға тырысатыны, түпнұсқадағы мәтін ырғағы, интонациясы сақталатындығына назар аударылады. Аудармашының аудармасында қолданылған лексикалық трансформацияларға талдаулар жасалынады.Item Open Access Ш. Айтматов әңгімелерін аударудағы Қ. Нұрмаханов ұстанымы(2014) Дауренбекова, Л.Сыншы, кәсіби аудармашы Қалжан Нұрмаханов қырғыз жазушысы Шыңғыс Айтматовтың бірқатар туындыларын тәржімалап, қазақ халқының рухани игiлiгiне айналдырып қана қоймай, екі ел арасындағы әдеби байланысты нығайта түсті.Item Open Access Әдеби аудармада қолданылатын қосу, ұлғайту, қалдырылып кету, ауыстыру тәсілдері(2014) Дауренбекова, Л.Мақалада әдеби аудармада аудармашылар жиі қолданатын амал-тәсілдерге назар аударылады. Мұндай тәсілдер аударматануда трансформациялау деп аталып жүр. Трансформациялардың түпнұсқа мәтініндегі түрлі ақпараттарды, мағлұматтарды дәл беру мақсатында қолданылатыны мысалдармен айқындалады.Item Open Access Ә.Сатыбалдиевтің аудармашылық шеберлігі(2013) Дауренбекова, Л.Мақалада Өзбек жазушысы Ш.Рашидовтың шығармаларын қазақ тіліне аударған Ә. Сатыбалдиевтің аудармашылық шеберлігі, өзбек тіліндегі нұсқасымен салыстырыла отырып талданады. Аудармашы түпнұсқа авторының жазушылық стилін сақтай отырып, әр кейіпкердің психологиясын, көңіл-күйін түпнұсқаға сәйкес тәржімалайтыны талданады. Түпнұсқадағы мәтін ырғағы, интонациясы сақталатындығына назар аударылады. Аудармашының аудармасында қолданылған лексикалық трансформацияларға талдаулар жасалынады.
- «
- 1 (current)
- 2
- 3
- »