КӨК ТҮРІКТЕРГЕ ДЕЙІНГІ ТҮРКІ ТІЛДЕРІ (Б.З. I-V ҒҒ.)

Abstract

Жыл санауымыздың VI ғасырының орта шенінде Орталық Азияда Түрік империясы шаңырақ көтерген соң, Евразия даласында түбегейлі өзгеріс болғаны анық. VI-VIII ғғ. Қазақстанның халықтары мен тайпалары Еуразияның шектес және алыстағы этностарымен бірге Түрік империясының, Батыс Түрік имрериясының, Түргеш, Қарлық қағанаттарының құрамына кірді. Ғылымда Орхон Ескерткіштері деп аталатын жазба ескерткіштерде Түркі қағандары мен айғұчылары мемлекеттік саясат мүдделеріне байланысты, негізінен қол астына қараған халықтардың орналасуы мен әскери жорық маршруттары сипатындағы мағлұматтарды жазып қалдырды. Түркілердің әдеби жазба тілі осы ескерткіштерден бастау алады. Before the language of the Runic Turkic inscriptions of the Kök Türk Empire we must rely on the Chinese sources for information on the Turks and their languag. The Chinese sources regularly refer to the Türks by the name Xiong-nu and for example the Zhou-shu offers a description of them and their language. There are also additional recently-found sources, such as the tombstone found in Shanxi province in 1999 which offers additional information on the Turkic peoples.